Futbol Nasıl Birşeydir?
1 sayfadaki 1 sayfası
Futbol Nasıl Birşeydir?
Tarihçe
Eski çağlarda futbolu andıran oyunlar oynandığı bilinmektedir. FIFA
Asbaşkanı Şenes Erzik'in açıklamasına ve birçok tarihçiye göre Çinliler
binlerce yıl önce deri toplarla futbolu oynayan ilk ulus sayılmıştır.
Futbolu İngilizlerin bulduğu konusundaki yaygın anlayış yanlıştır. Sonuç
olarak futbolu Türkler icat etmiş Çinliler ise çalmıştır.Çinlilerin
bulduğu sayılıp, İngilizler kurumsallaştırmıştır. Avrupa'da M.Ö. 3.
yüzyılda Romalılarca yaygınlaştırılan bir oyun futbola çok benziyordu.
Bu oyun bugünkü futbolun öncüsü sayılır. Bu eski Roma oyunu Fransa'da
öylesine sevilmişti ki, karşılaşmalar kentler arasında çatışmaya bile
yol açmıştı. Bundan dolayı bu oyun 10. yüzyılda yasaklandı.Yasaklanmadan
önce eskimolar bile bu sporu sevmişlerdi.Ancak onlar maçlarını top
yerine ölmüş mors kafalaryla yaparlardı.Ama 10.yüzyılda yasaklanmasıyla
eskimolar da oynayamadı.
Günümüzde oynanan futbol İngiltere'de
19. yüzyılın sonlarında kurallara bağlandı. 1863'te kurulan Futbol
Birliği bu kuralları belirledi. Oyunda sert, acımasız ve kırıcı
hareketler yasaklandı. Bu anlayışı sürdürenler ise, futbolun değişik
biçimi sayılan ragbiyi geliştirdiler. Futbol, 19. yüzyılın sonlarında
İngiltere'den Avrupa'ya yayıldı. Kısa bir süre içinde de dünyanın birçok
ülkesinde oynanan bir spor haline geldi. 1904'te Uluslararası Futbol
Federasyonu (FIFA) kuruldu. FIFA’nın yönetiminde 1930’da ilk Dünya
Kupası karşılaşmalarını düzenledi. Bu ilk kupayı ise Uruguay kazandı.
Finalde Uruguay Arjantin'i 4-2 yendi.
Futbol kuralları ve ölçüler
Standart
futbol sahası ve ÖlçüleriFutbolla ilgili kurallar Uluslararası Futbol
Birliği Kurulu (International Football Association Board–IFAB)
tarafından belirlenir.
Futbol sahası Futbol sahası
dikdörtgen biçiminde, uzunluğu 90-120 metre, genişliği ise 45-90
metredir. Ancak uluslararası maçlarda bu ölçüler uzunluk 100-110 metre,
genişlik 64-76 metredir. Oyun alanı beyaz çizgilerle (karlı havalarda
siyah çizgilerle) belirlenir. Bu çizgiler sınırladıkları alana dahildir.
Bütün çizgiler 'en fazla' 12 cm (5 inç) genişliğinde olmalıdır. Uzun
kenarlara taç çizgisi, kısa kenarlara kale çizgisi denir. Futbol
sahasında taç çizgisi kale çizgisinden daima uzun olmalıdır. İki taç
çizgisi arasında uzanan ve alanı tam ortasından ikiye bölen çizgiye ise
orta çizgiadı verilir. Orta çizginin tam ortasında başlama noktası
bulunur. Başlangıç noktası merkezli 9,15 metre yarıçapında bulunan
çembere de orta yuvarlak denir. Taç çizgisi ile kale çizgisinin
birleştiği noktaya köşe denir. Her köşeye, en az 1.5 m. (5 ayak)
yüksekliğinde, ucu sivri olmayan ve bayrak takılan bir direk dikilir. Bu
direklere bayrak direği denir. Bayrak direkleri ayrıca, orta saha
çizgisi hizasında, taç çizgisinin en az 1 m.(1 yarda) dışına
dikilebilir. Köşe Yayı Her bir köşe Bayrak direğinden itibaren oyun
alanı içine 1 m. (1 Yarda) yarıçaplı çeyrek daire yayı çizilir. Kale
çizgilerinin tam ortasında birer kale bulunur. Kale iki kale direği ve
bir üst direk'ten oluşur. İki direk arası 7,32 metre, üst direğin yerden
yüksekliği ise 2,44 metredir. Her iki direk ile üst direk aynı
kalınlıkta ve en çok 12 santimetre (5 inç) olmalıdır. Kale çizgileri de
kale direkleri ile aynı genişlikte olurlar. Kale ağları, yan direklere,
üst direğe ve yere iyice tutturulmak ve kaleciye hareket serbestisi
vermek şartı ile kalelere takılabilir. Kale direkleri ve üst direk beyaz
renkte olmalıdır. Kale önlerinde kale çizgisine bitişik olmak üzere
40,32 x 16,50 metre boyutlarında ceza alanı bulunur. Bu alan içinde,
kalenin hemen önünde 18,32 x 5,50 metre boyutlarındaki başka bir alana
da kale alanı (altıpas) denir. Ceza alanı içerisinde kalenin ortasından
11m. uzaklıkta penaltı noktası bulunur. Penaltı noktası merkezli 9,15
metre yarıçapında ceza sahası dışında yer alan ve ceza sahası
çizgilerinde sonlanan yaya Ceza yayı denir.
Bir kaleci, kale ve kale ağlarıIFAB Kararları
Karar
1: Eğer üst direk yerinden çıkar veya kırılırsa, oyun üst direk tamir
edilip yerine takılıncaya kadar durdurulur. Eğer tamir imkânı yoksa,
oyun tatil edilecektir. Üst direk yerine ip kullanılmasına izin
verilmez. Eğer üst direk tamir edilebilirse oyun, oyunun durdurulduğu
anda topun bulunduğu yerden yapılacak hakem atışı ile tekrar başlatılır.
Karar 2: Kale direkleri ve üst direk tahta, metal veya onaylanmış
diğer cins malzemeden yapılmalıdır. Şekilleri, kare, dikdörtgen,
yuvarlak veya elips olabilir ve oyunculara tehlike yaratmamalıdır.
Karar
3: Takımların oyun alanına giriş anından, devre arasında oyun alanından
ayrılmalarına ve tekrar oyun alanına dönmelerinden maçın bitimine
kadar, oyun alanına ve oyun alanıdaki gereçlere (kale direkleri ve kale
ağları ile bunların sınırladığı alan da dahil) her türlü hakiki veya
sanal ticari reklam koymak yasaktır. Özellikle kalelere, ağlara, bayrak
direkleri ve bayraklarına hiç bir reklam malzemesi konamaz. Bu gereçlere
hiç bir yabancı madde (kamera, mikrofon v.s.) takılamaz.
Karar 4:
Teknik alanın içinde veya taç çizgisinden bir metrelik mesafede olan
oyun sahası dışındaki bölgenin zemini üzerinde herhangi bir reklam
olmayacaktır. Ayrıca gol çizgisi ile fileler arasındaki bölgeye de
reklam konulmasına izin verilmeyecektir.
Karar 5: Karar 3'te
belirtilen süreler dahilinde, oyun alanında ve oyun alanındaki
gereçlerde (kale ağları ve çevirdikleri alanlar da dahil) FIFA'nın,
konfederasyonların, ulusal federasyonların, liglerin, kulüplerin veya
diğer kurumların hakiki veya sanal arma veya marka (logo veya amblem)
reklamlarını yapmak yasaktır.
Karar 6: Köşe vuruşu yapılırken
gereken uzaklığı sağlayabilmek için, köşe yayından 9.15 m. (10 yarda)
uzaklıkta kale çizgisine dik ve oyun alanı dışında bir çizgi
çizilebilir.
Futbol Topu Futbol topu yuvarlak, deriden veya bir
diğer uygun malzemeden imal edilmiş, çevresi en çok 70 santimetre (28
inç), en az 68 santimetre (27 inç), oyunun başlangıcındaki ağırlığı ise
en çok 450 gr (16 onz), en az 410 gr (14 onz) gram arasında, basıncı
deniz seviyesinde 0.6-1.1 atmosfer (600 gr/cm² - 1100 gr/cm²; 8.5
lbs/sq.in. *15.6 lbs/sq.in.) arasında değişir.
IFAB Kararları
Karar
1:Resmi maçlarda, sadece 2'nci kuralda belirtilmiş asgari teknik
özelliklere uygun olan topların kullanılmasına izin verilir. FIFA'nın
resmi maçlarında ve konfederasyonların sorumluluğu altında düzenlenen
resmi maçlarda kullanılacak topun aşağıdaki yazılardan birini taşıması
şarttır:
"FIFA APPROVED" (FIFA ONAYLI)
"FIFA INSPECTED" (FIFA DENETLİ)
"INTERNATIONAL MATCHBALL STANDARD" (ULUSLARARASI MAÇ TOPU STANDARTI)
Topun
üzerinde bulunan bu yazılar, topun resmi olarak test edildiğini ve 2
nci kuralda belirtilen asgari özelliklere ek olarak her bir kategori
için farklı olan özel teknik şartlara uygun olduğunu göstermektedir. Her
bir kategorinin özel olarak öngörülen ek teknikşartlarının IFAB
tarafından onaylanması gerekir. Bu testleri yapacak kurumlar FIFA'nın
onayına tabidir. Ulusal federasyonlar, resmi maçlarında yukarıdaki üç
yazıdan birini taşıyan topların kullanılmasını isteyebilir. Diğer her
türlü maçlarda, top 2 nci kuraldaki teknik özelliklere sahip olmalıdır.
Karar
2: FIFA'nın resmi maçlarında ve konfederasyonlarla ulusal
federasyonların sorumluluğu altında düzenlenen resmi maçlarda topun
üzerine, maçın, maçı düzenleyen kurumun, topu üreten firmanın arma ve
markası (amblemi) dışında hiçbir ticari reklam konulamaz. Konulacak arma
ve markaların boyutları ve çeşidi müsabaka yönetmeliği ile
belirlenebilir.
Oyuncular ve Teknik Kadro
Oyuncular
Berlin'de
bir krampon heykeli.Futbol oyuncularına futbolcu denir. Futbol maçında
oyun alanında biri kaleci olmak üzere 11'er kişilik iki takım bulunur.
Eğer takımlardan birinde 7'den az oyuncu varsa, o maç başlatılamaz.
Bütün maçlarda, yedek oyuncuların isimleri maç başlamadan önce hakeme
verilmelidir. İsmi verilmeyen yedek oyuncular maçta oynayamazlar.
Yedek Oyuncular
Resmi
maçlarda yani FIFA'nın, konfederasyonların veya ulusal federasyonların
düzenlediği maçlarda en çok üç oyuncu değiştirilebilir. Müsabaka
yönetmeliğinde, 3 ile 7 arasında olmak üzere yedek oyuncu sayısı
belirtilmelidir.
Diğer maçlarda, takımlar değiştirilecek azami
oyuncu sayısında anlaşırlar ve hakeme maçtan önce bildirirlerse,
anlaştıkları sayıda oyuncu değiştirebilirler. Eğer hakeme bildirilmezse
veya değiştirilecek oyuncu sayısında anlaşma maç başlamadan
sağlanamazsa, en çok 3 oyuncu değiştirilebilir.
Oyuncuların Giysileri
Bir
oyuncu, kendisine veya bir başka oyuncuya tehlikeli olabilecek herhangi
bir giysi giymemeli veya {herçeşit takılar da dahil} gereçler
taşımamalıdır. Oyuncular kendi takımının simgesi olan çoğunlukla forma
giyerler. Her oyuncunun forması üzerinde farklı bir numara yazılır.
numaralar açık okunabilir şekilde olmalıdır. Yalnızca kaleciler, öbür
oyunculardan kolayca ayırt edilebilmesi için farklı renkte forma
giyerler. Alt giysi olarak şort giyerler. Eğer şortun altına tayt
giyilirse şortun rengiyle aynı olması gerekir. Bütün futbolcular, bu
oyun için uygun biçimde üretilmiş özel ayakkabılar yani krampon
kullanırlar. Ayağa veya kaval kemiğine gelen tekmelerde yaralanmaları en
aza indirmek için tekmelik ve tozluk(dize kadar örtebilen uzun spor
çorabı) kullanırlar. Tekmelikler yeterli koruma sağlayan lastik plastik
vb. malzemeden yapılmalı ve oyun sırasında tozluklarla tamamen
örtülmelidir. Kaleciler çoğunlukla eldiven takarlar.
Teknik kadro
Takımın yönetiminden ve çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaktan sorumlu
kişilerdir. Teknik Direktör, yardımcı antrenör, antrenörler, kaleci
antrenörü, sağlık personeli, gerekli ise tercüman.
IFAB Kararları
Karar
1: Kural 3’ün kısıtları saklı kalmak üzere, bir takımdaki en az oyuncu
sayısı ulusal federasyonların takdirine bırakılmıştır. Ancak, IFAB bir
maçın bir takımda 7’den az oyuncu kaldığı hallerde devam etmemesi
gerektiği kanısındadır.
Karar 2: Maç süresince teknik direktör
oyuncularına taktik direktifler verebilir. Ancak bu direktifleri
verdikten sonra derhal yerine dönmelidir. Teknik direktör ve diğer
görevliler, teknik alanın bulunduğu stadlarda teknik alan içinde kalmalı
ve sorumlu bir şekilde davranmalıdır.
Bu kurallara uymayan oyuncu veya takımlar, idam cezasına çarptırılmayacak, haklarından men veya para cezası alacaklardır
Hakemler
Terje
Hauge, Norveçli bir futbol hakemi.Futbol hakemi maçı yönetmede ve oyun
kurallarını uygulamada tam yetkili olarak atanmış kişidir. Futbol dört
hakemin yönetiminde ve gözetiminde oynanır. Oyunu orta hakem yönetir ve
verdiği kararları kesin olarak uygular. Taç çizgisi üzerinde her yarı
saha için bir yardımcı hakem olmak üzere toplam iki yardımcı hakem
vardır. Bunlar çapraz olarak yer alırlar. Yardımcı hakemler topun oyun
alanının dışına çıkışını, ofsaytları işaret etmenin yanı sıra , elle
oynamalarda, golü belirlemede, oyuncu değişikliklerinde orta hakeme
yardımcı olurlar. Oyun alanının yarısından sorumlu olan yardımcı
hakemler, orta hakemi ellerindeki küçük bayraklarla uyarırlar. Dördüncü
hakem oyunu gözler, oyuncu giriş çıkışlarını kontrol eder ve herhangi
bir sakatlık durumunda orta hekemin yerini alır.
Orta Hakemin Yetkileri ve Görevleri
oyun kurallarını uygular,
oyunu, yardımcı hakemler ve varsa dördüncü hakem ile işbirliği içinde yönetir,
kullanılan her topun Kural 2'de belirtilen özelliklere uygun olup olmadığını kontrol eder.
oyuncuların giysilerinin 4’üncü kuralda belirtilen özelliklere uygunluğuna karar verir,
oyunun süresini belirler ve oyun ile ilgili kayıtlarını tutar,
kuralların
herhangi bir şekilde ihlalinde veya diğer bir sebepten gerekli görürse,
oyunu durdurur, geçici olarak erteler veya tatil eder,
herhangi bir harici müdahele halinde, oyunu durdurur, geçici olarak erteler veya tatil eder,
bir oyuncunun ciddi sakatlandığı kanısına varırsa oyunu durdurur ve o oyuncunun oyun alanından çıkarılmasına sağlar,
bir oyuncunun hafıf sakatlandığı kanısına varırsa oyunu top oyundışı oluncaya kadar devam ettiıir,
kanayan
yarası olan bir oyuncunun oyun alanından çıkarılmasını sağlar. Bu
oyuncu ancak hakemin kanamanın durduğuna kanaat getirmesi halinde
hakemin işareti ile oyun alanına dönebilir.
oyunu durdurmakla,
ihlali yapan takıma bir avantaj sağlayacağı hallerde oyunu devam
ettirir. Düşündüğü avantajın oluşmaması halinde yapılan ihlali
cezalandırır.
bir oyuncunun aynı anda birden fazla ihlal yaptığı durumlarda daha ağır olan ihlali cezalandırır.
ihtar
veya ihraç gerektiren bir ihlali yapan oyuncuyu gerekli şekilde
cezalandırır. Gerekeni o anda yapmazsa, topun oyundışı olduğu ilk anda
yapmalıdır.
sorumlu bir şekilde hareket etmeyen takım yetkililerini cezalandırır ve gerekirse oyun alanından ve çevresinden uzaklaştırır,
kendisinin göremediği olaylarda, yardımcı hakemlerin verdiği bilgiye göre hareket eder,
yetkili olmayan kişileıin oyun alanına girmemesini sağlar,
durmuş olan oyunu tekrar başlatır,
oyunculara
ve/veya takım yetkililerine ve maç öncesinde, maç sırasında ve maç
sonrasında meydana gelen olaylara karşın alınan disiplin tedbirleri
hakkında bilgi içeren maç raporunu ilgili kurumlara verir.
Hakemin
oyun ile ilgili kararları nihaidir. Hakem verdiği bir kararı, ancak
doğru olmadığını anladığı durumlarda veya gerekli görürse, yardımcı
hakemin verdiği bilgiye göre, oyunu tekrar başlatmadan önce
değiştirebilir.
Dördüncü hakem oyuncu değişikliği yapılmasına yardımcı oluyor.Yardımcı Hakemlerin Yetkileri ve Görevleri
Karar yetkisi hakemde olmak üzere, aşağıdaki durumları işaret etmek için iki yardımcı hakem atanır:
topun ne zaman tamamıyla oyun alanından çıktığını,
hangi takımın köşe vuruşu, kale vuruşu veya taç atışı yapacağını,
bir oyuncunun pozisyonu dolayası ile ne zaman ofsayt olarak cezalandarılacağını,
oyuncu değişikliği istendiğini,
hakemin göremediği fena hareketleri ve diğer olayları
pozisyona
hakemden daha yakın olduklarında meydana gelen ihlalleri (bu, bazı özel
durumlarda, ceza alanı içinde meydana gelen ihlalleri de kapsar)
penaltı
vuruşlarında kalecinin topa vurulmadan önce ileri hareket ettiğini ve
topun gol çizgisini geçtiğini orta hakeme bildirirler.
Ayrıca
yardımcı hakemler, hakemin maçı oyun kurallarına göre yönetmesine
yardımcı olurlar. Bazı durumlarda 9,15 m. mesafenin kontrolü için oyun
alanına girebilirler. Bir yardımcı hakemin gereksiz müdahale veya
yakışıksız hareketleri olduğunda, hakem onun görevine son verecek ve
durumu yetkili konumlara rapor edecektir.
IFAB Kararları
Karar 1: Bir hakem (veya görevliyse bir yardımcı hakem veya Dördüncü hakem) aşağıdaki durumlardan sorumlu tutulamaz:
Bir
oyuncu, yönetici veya seyircinin herhangi bir şekilde yaralanmasından
veya sakatlanmasından, herhangi bir mala gelebilecek zararlardan, oyun
kurallarına dayalı olarak, hakemin bir maçı durdurması, oynatması veya
yönetmesi ile ilgili alacağı kararlar dolayısıyla herhangi bir kişi,
kulüp, şirket dernek veya diğer kuruluşların uğradıkları veya
uğrayacakları kayıplardan. Bunun kapsamı içinde olanlar:
• oyun
alanının veya çevresinin durumu veya koşullarından veya hava
şartlarından dolayı bir maçın oynanıp oynanmaması ile ilgili alacağı
karar,
• herhangi bir nedenle bir maçın tatil edilmesi ile ilgili alacağı karar,
•
bir oyunda kullanılan bütün gereç ve malzemenin (kale direkleri, bayrak
direkleri ve top dahil) durumu ile ilgili alacağı karar,
•
sakatlanan bir oyuncunun tedavi maksadı ile oyun alanından çıkarılması
için oyunun durdurulup durdurulmaması ile ilgili alacağı karar,
• sakatlanan bir oyuncunun tedavi maksadı ile oyun alanından çıkarılmasını istemesi ve ısrar etmesi ile ilgili alacağı karar,
• bir oyuncunun herhangi bir gereç veya giysisinde izin verilip verilmemesi ile ilgili alacağı karar,
•
oyun alanı çerçevesinde herhangi bir kimsenin (takım ve stad
görevlileri, güvenlik personeli, fotoğrafçılar veya diğer medya
mensupları dahil) bulunmasına müsaade edilip edilmemesi (bu konuda
yetkili ise) ile ilgili alacağı karar,
• oyun kurallarına göre
verdiği veya FIFA, konfederasyon, ulusal federasyon veya lig yöntem ve
yönetmeliklerine göre oynanan bir maçtaki yetkilerine bağlı olarak
verdiği herhangi bir karar.
Oyuncular sarı kartla uyarılır,
kırmızı kartla oyundan ihraç edilir. Bu kartlar ilk defa 1976 yılı'nda
sunulmuştur ve o günden beri kullanılmaktadır.
Bir futbol
maçında penaltı vuruşuOyunun amacı, topu rakip kaleye atmaktır. Topu
elle ve kolla oynamak kesinlikle yasaktır, ama kafa ile ya da kurallara
uygun olarak bedenin herhangi bir yeriyle topa vurulabilir. Yalnızca
kaleci belirlenmiş bir alan içinde topu elle tutabilir.
Karşılaşma çemberin içinden yapılan vuruşla başlar.Karşılaşma başlamadan önce oyuncular, kendi yarı alanlarında yer alırlar.
Gol, aut, taç gibi durumların oluşabilmesi için topun "tamamının" çizgiyi geçmesi yeterlidir.
Kalecilerin
topu elle tutabildikleri tek yer ceza alanıdır. Ceza alanı içinde rakip
oyuncuya yapılan fauller ve kaleci dışındaki futbolcuların elle topa
dokunmaları dahil 9 kusurlu hareket olarak nitelendirilen hareketler
penaltı ile cezalandırılır. Penaltı atışı, ceza alanı içinde kale
çizgisinin ortasından 9 metre uzaklıktaki penaltı noktasından yapılır.
Kaleci, top penaltıyı atan oyuncunun ayağından çıkmadan öne doğru
hareket edemez, yalnızca kale çizgisi üzerinde sağa sola hareket
edebilir. Hakem kuralları çiğneyen takımı serbest vuruş kararıyla da
cezalandırabilir. Serbest vuruşlarda, rakip takımın oyuncularının topa
vuruş noktasından en az 9,15 metre uzakta durmaları gerekir. Eğer bir
oyuncu rakip oyuncuyu sakatlayacak ölçüde sert ve kasıtlı faul yaparsa,
orta hakem bu oyuncuyu sarı ya da kırmızı kartla cezalandırır. Kırmızı
kart gören oyuncu oyundan çıkarılır ve takımı eksik oyuncuyla oyunu
sürdürmek zorunda kalır. Üst üste iki sarı kart gören oyuncu da kırmızı
kart görmüş durumuna düşer. Futbol oyununda bir başka ceza atışı da
ofsayttır. Top hücuma geçen takımın oyuncusuna atıldığı sırada, o oyuncu
ile kale çizgisi arasında, kaleci ya da karşı takım oyuncusu dışında
karşı takımdan en az bir oyuncu yoksa ofsayt kararı verilir. Ofsayt
yalnızca karşı takımın oyun alanı içinde gerçekleşir. Top hücumdaki
takımının oyuncusunun ayağından aut çizgisi dışına çıkarsa dışarı çıkmış
olur. Bu durumda top altı pas içinden yeniden oyuna sokulur. Top
savunma durumundaki takımın oyuncusuna çarparak aut çizgisinden dışarı
çıkarsa köşe vuruşu olur. Bu durumda hücum etmekte olan takım tarafından
topun çıktığı bölümdeki köşeden kaleye köşe vuruşu ya da köşe atışı
denen bir atış yapılır. Top taç çizgisi üzerinden oyun alanının dışına
çıkarsa taç olur ve top karşı takımın oyuncusu tarafından dışarı çıktığı
noktadan oyuna sokulur. Taç atışı elle yapılır. Taç ve köşe vuruşu
atışlarından ofsayt kuralı uygulanmaz. Futbol karşılaşması, her biri
45'şer dakikalık iki devrede oynanır. İki devre arasında 15 dakikalık
ara verilir. Oyun içinde çeşitli nedenlerin yol açtığı duraklamaların
süresi orta hakem tarafından belirlenip dördüncü hakeme iletilir,
dördüncü hakem bu uzatmaları ışıklı tabela ile taraflara bildirir ve bu
süreler her devrenin sonuna eklenir. Eğer bir karşılaşmada yitiren takım
elenecekse ve maç berabere biterse; ya da iki karşılaşma şeklinde
oynanan (iki takımın sahasında birer maç) bir eleme turu sonucunda
takımların yengi (galibiyet), beraberlik, yenilgi ve gol averajları aynı
ise 90 dakika sonuna 15'er dakikalık iki devre eklenir. Bu iki devrenin
sonunda herhangi bir takım diğerine skor ya da averaj üstünlüğü (iki
karşılaşma şeklinde oynanan eleme turlarında) sağlamışsa karşılaşma bu
takımın lehine sonuçlanır. Eğer eşitlik bozulmamışsa seri penaltı
atışlarına geçilir ve bir takım yenene kadar karşılıklı penaltı atışları
kullanılır. Futbolun Kuralları Direkt, endirekt ya da penaltı vuruşu
ile cezalandırılan faul ve fena hareketler, karşı tarafa zarar verme
amacı taşıması halinde ihtar ve ihraçla da sonuçlanabilir. Fauller ve
Fena Hareketler aşağıdaki şekillerde cezalandırılır: Direkt Serbest
Vuruş Eğer, bir oyuncu aşağıda belirtilen 6 ihlalden birisini hakemin
kanaatince dikkatsiz, kontrolsüz veya aşırı güç kullanarak yaparsa rakip
takım lehine bir direkt serbest vuruş verilir:
1- Rakibe tekme
atarsa veya tekme atmaya teşebbüs ederse, 2- Rakibi çelmelerse veya
çelmelemeye teşebbüs ederse, 3- Rakibin üstüne sıçrarsa, 4- Rakibe şarj
yaparsa, 5- Rakibe vurursa veya vurmaya teşebbüs ederse, 6- Rakibini
iterse. Ayrıca, eğer bir oyuncu aşağıdaki 4 ihlalden birini yaparsa,
rakip takım lehine bir direkt serbest vuruş verilir: 7- Topu kazanmak
için ayakla müdahale ederken (tackle) topa dokunmadan önce rakibe
dokunursa, 8- Rakibini tutarsa, 9- Rakibe tükürürse, 10- Topu eliyle
bilerek oynarsa (kendi ceza alanındaki kaleci hariç). Direkt serbest
vuruş ihlalin olduğu yerden yapılır.
Penaltı Vuruşu Eğer yukarıda
belirtilen 10 ihlalden birisi bir oyuncu tarafından kendi ceza alanı
içinde yapılırsa, topun oyunda olması koşuluyla, topun pozisyonuna
bakılmaksızın bir penaltı vuruşu verilir.
Endirekt Serbest Vuruş
Kaleci, kendi ceza sahasında, aşağıdaki 5 ihlalden birini yaparsa, rakip
takım lehine bir endirekt serbest vuruş verilir: Topu eliyle kontrol
ettikten sonra altı saniye içinde oyuna bırakmazsa Topu oyuna
bıraktıktan sonra, top başka bir oyuncuya değmeden önce, topa tekrar
eliyle dokunursa, Takım arkadaşı tarafından ayakla bilerek kendisine
verilen topa eliyle dokunursa, Takım arkadaşının taç atışından doğrudan
gelen topa eliyle dokunursa, Zaman geçirirse. Eğer bir oyuncu hakemin
kanatına göre aşağıdaki ihlallerden birini yaparsa rakip takım lehine
bir endirekt serbest vuruş verilir: Tehlikeli tarzda oynarsa, Rakibinin
ilerlemesine mani olursa, Kalecinin elindeki topu oyuna sokmasına engel
olursa, 12.madede belirtilmeyen bir nedenden dolayı oyuncunun ihtar veya
ihraç edilmesi için oyun durdurulduğunda. Endirekt serbest vuruş
ihlalin olduğu yerden yapılır.
Disiplin Cezaları İhtar Verilecek
Haller Eğer, bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa ihtar
verilip sarı kart gösterilir: 1- Sportmenliğe aykırı davranıştan suçlu
ise, 2- Hakeme veya hakemin kararlarına sözle veya hareketle itiraz
ederse, 3- Oyun kurallarını devamlı ihlal ederse, 4- Oyunun tekrar
başlamasını geciktirirse, 5- Oyun bir köşe vuruşu veya serbest vuruş ile
tekrar başlarken gerekli mesafeye açılmaz ise, 6- Hakemin izni
olmaksızın oyun alanına ilk kez girer veya tekrar girerse, 7- Hakemin
izni olmaksızın oyun alanını kasıtlı olarak terk ederse.
İhraç
Verilecek Haller Eğer, bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa
ihraç edilip kırmızı kart gösterilir: 1- Ciddi faullü oyundan suçlu ise,
2- Şiddetli hareketten suçlu ise, 3- Rakibe veya bir başkasına
tükürürse, 4- Topa bilerek elle oynayıp rakip takımın bariz golünü veya
gol atma şansını önlerse (kendi ceza alanındaki kaleci hariç) 5- Kaleye
doğru ilerleyen rakibin bariz gol atma şansını serbest vuruş veya
penaltı vuruşu gerektiren bir ihlal ile önlerse, 6- Saldırgan, hakaret
edici veya küfürlü bir şekilde konuşursa ve/veya jest ve el kol
hareketleri yaparsa, 7- Aynı maçta ikinci bir ihtar alırsa.
IFAB
Kararları Karar 1 Eğer kaleci, top oyunda iken, kendi ceza alanı içinde
topu rakibe atarak ona vurursa veya vurmaya teşebbüs ederse bir penaltı
vuruşu cezası verilir. Karar 2 Bir oyuncu oyun alanı içinde veya dışında
rakibe, takım arkadaşına, hakeme, yardımcı hakeme veya herhangi bir
diğer kişiye karşı ihtar veya ihraç gerektiren bir ihlal yaparsa ihlalin
şekline göre cezalandırılır. Karar 3 Kaleci topa eli veya kolu ile
dokunduğundan topu kontrol altına almış sayılır. Topa sahip olmak
kalecinin topu bilerek elle veya kolla kontrol etmesi durumunu da
kapsar. Fakat hakem, kaleci bir kurtarış yaparken topu çeldiğinde veya
topun kaleciden sektiğine kanaat getirirse bu durumda kaleci topu
kontrol etmiş sayılmaz. Eğer kaleci topu 5-6 saniyeden fazla elle veya
kolla tutarsa zaman geçiriyor olarak değerlendirilecektir. Karar 4
12.Kurala uygun olarak, bir oyuncu kafasını veya göğsünü veya dizini
v.s. kullanarak kendi kalecisine pas verebilir. Fakat, hakemin
kanısınca, bir oyuncu bu kuralın boşluğundan faydalanmak için bilerek
hile yapıyorsa, o oyuncu sportmenlik dışı davranıştan suçludur. Oyuncuya
ihtar verilip sarı kart gösterilir ve ihlalin yapıldığı yerden rakip
takım lehine bir endirekt serbest vuruş verilir. Bir serbest vuruş
yaparken, bu kuralın boşluğundan faydalanmak için bilerek hile yapan bir
oyuncuya sportmenliğe aykırı davranışı için ihtar verilip sarı kart
gösterilir. Serbest vuruş tekrarlanır. Bu durumlarda, kalecinin daha
sonra topu elle oynayıp oynamadığı önemli değildir. İhlal 2 nci Kuralın
lafzını ve ruhunu bozmaya çalışan oyuncu tarafından yapılmıştır. Karar 5
Rakip takımın oyuncusunun sağlığını tehlikeye sokan arkadan müdahaleler
ciddi faullü oyun olarak değerlendirilecektir. Karar 6 Oyun alanı
üzerinde herhangi bir yerde hakemi aldatmaya yönelik yapıldığı tespit
edilen her türlü hareket sportmenlik dışı olarak değerlendirilecektir.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Eski çağlarda futbolu andıran oyunlar oynandığı bilinmektedir. FIFA
Asbaşkanı Şenes Erzik'in açıklamasına ve birçok tarihçiye göre Çinliler
binlerce yıl önce deri toplarla futbolu oynayan ilk ulus sayılmıştır.
Futbolu İngilizlerin bulduğu konusundaki yaygın anlayış yanlıştır. Sonuç
olarak futbolu Türkler icat etmiş Çinliler ise çalmıştır.Çinlilerin
bulduğu sayılıp, İngilizler kurumsallaştırmıştır. Avrupa'da M.Ö. 3.
yüzyılda Romalılarca yaygınlaştırılan bir oyun futbola çok benziyordu.
Bu oyun bugünkü futbolun öncüsü sayılır. Bu eski Roma oyunu Fransa'da
öylesine sevilmişti ki, karşılaşmalar kentler arasında çatışmaya bile
yol açmıştı. Bundan dolayı bu oyun 10. yüzyılda yasaklandı.Yasaklanmadan
önce eskimolar bile bu sporu sevmişlerdi.Ancak onlar maçlarını top
yerine ölmüş mors kafalaryla yaparlardı.Ama 10.yüzyılda yasaklanmasıyla
eskimolar da oynayamadı.
Günümüzde oynanan futbol İngiltere'de
19. yüzyılın sonlarında kurallara bağlandı. 1863'te kurulan Futbol
Birliği bu kuralları belirledi. Oyunda sert, acımasız ve kırıcı
hareketler yasaklandı. Bu anlayışı sürdürenler ise, futbolun değişik
biçimi sayılan ragbiyi geliştirdiler. Futbol, 19. yüzyılın sonlarında
İngiltere'den Avrupa'ya yayıldı. Kısa bir süre içinde de dünyanın birçok
ülkesinde oynanan bir spor haline geldi. 1904'te Uluslararası Futbol
Federasyonu (FIFA) kuruldu. FIFA’nın yönetiminde 1930’da ilk Dünya
Kupası karşılaşmalarını düzenledi. Bu ilk kupayı ise Uruguay kazandı.
Finalde Uruguay Arjantin'i 4-2 yendi.
Futbol kuralları ve ölçüler
Standart
futbol sahası ve ÖlçüleriFutbolla ilgili kurallar Uluslararası Futbol
Birliği Kurulu (International Football Association Board–IFAB)
tarafından belirlenir.
Futbol sahası Futbol sahası
dikdörtgen biçiminde, uzunluğu 90-120 metre, genişliği ise 45-90
metredir. Ancak uluslararası maçlarda bu ölçüler uzunluk 100-110 metre,
genişlik 64-76 metredir. Oyun alanı beyaz çizgilerle (karlı havalarda
siyah çizgilerle) belirlenir. Bu çizgiler sınırladıkları alana dahildir.
Bütün çizgiler 'en fazla' 12 cm (5 inç) genişliğinde olmalıdır. Uzun
kenarlara taç çizgisi, kısa kenarlara kale çizgisi denir. Futbol
sahasında taç çizgisi kale çizgisinden daima uzun olmalıdır. İki taç
çizgisi arasında uzanan ve alanı tam ortasından ikiye bölen çizgiye ise
orta çizgiadı verilir. Orta çizginin tam ortasında başlama noktası
bulunur. Başlangıç noktası merkezli 9,15 metre yarıçapında bulunan
çembere de orta yuvarlak denir. Taç çizgisi ile kale çizgisinin
birleştiği noktaya köşe denir. Her köşeye, en az 1.5 m. (5 ayak)
yüksekliğinde, ucu sivri olmayan ve bayrak takılan bir direk dikilir. Bu
direklere bayrak direği denir. Bayrak direkleri ayrıca, orta saha
çizgisi hizasında, taç çizgisinin en az 1 m.(1 yarda) dışına
dikilebilir. Köşe Yayı Her bir köşe Bayrak direğinden itibaren oyun
alanı içine 1 m. (1 Yarda) yarıçaplı çeyrek daire yayı çizilir. Kale
çizgilerinin tam ortasında birer kale bulunur. Kale iki kale direği ve
bir üst direk'ten oluşur. İki direk arası 7,32 metre, üst direğin yerden
yüksekliği ise 2,44 metredir. Her iki direk ile üst direk aynı
kalınlıkta ve en çok 12 santimetre (5 inç) olmalıdır. Kale çizgileri de
kale direkleri ile aynı genişlikte olurlar. Kale ağları, yan direklere,
üst direğe ve yere iyice tutturulmak ve kaleciye hareket serbestisi
vermek şartı ile kalelere takılabilir. Kale direkleri ve üst direk beyaz
renkte olmalıdır. Kale önlerinde kale çizgisine bitişik olmak üzere
40,32 x 16,50 metre boyutlarında ceza alanı bulunur. Bu alan içinde,
kalenin hemen önünde 18,32 x 5,50 metre boyutlarındaki başka bir alana
da kale alanı (altıpas) denir. Ceza alanı içerisinde kalenin ortasından
11m. uzaklıkta penaltı noktası bulunur. Penaltı noktası merkezli 9,15
metre yarıçapında ceza sahası dışında yer alan ve ceza sahası
çizgilerinde sonlanan yaya Ceza yayı denir.
Bir kaleci, kale ve kale ağlarıIFAB Kararları
Karar
1: Eğer üst direk yerinden çıkar veya kırılırsa, oyun üst direk tamir
edilip yerine takılıncaya kadar durdurulur. Eğer tamir imkânı yoksa,
oyun tatil edilecektir. Üst direk yerine ip kullanılmasına izin
verilmez. Eğer üst direk tamir edilebilirse oyun, oyunun durdurulduğu
anda topun bulunduğu yerden yapılacak hakem atışı ile tekrar başlatılır.
Karar 2: Kale direkleri ve üst direk tahta, metal veya onaylanmış
diğer cins malzemeden yapılmalıdır. Şekilleri, kare, dikdörtgen,
yuvarlak veya elips olabilir ve oyunculara tehlike yaratmamalıdır.
Karar
3: Takımların oyun alanına giriş anından, devre arasında oyun alanından
ayrılmalarına ve tekrar oyun alanına dönmelerinden maçın bitimine
kadar, oyun alanına ve oyun alanıdaki gereçlere (kale direkleri ve kale
ağları ile bunların sınırladığı alan da dahil) her türlü hakiki veya
sanal ticari reklam koymak yasaktır. Özellikle kalelere, ağlara, bayrak
direkleri ve bayraklarına hiç bir reklam malzemesi konamaz. Bu gereçlere
hiç bir yabancı madde (kamera, mikrofon v.s.) takılamaz.
Karar 4:
Teknik alanın içinde veya taç çizgisinden bir metrelik mesafede olan
oyun sahası dışındaki bölgenin zemini üzerinde herhangi bir reklam
olmayacaktır. Ayrıca gol çizgisi ile fileler arasındaki bölgeye de
reklam konulmasına izin verilmeyecektir.
Karar 5: Karar 3'te
belirtilen süreler dahilinde, oyun alanında ve oyun alanındaki
gereçlerde (kale ağları ve çevirdikleri alanlar da dahil) FIFA'nın,
konfederasyonların, ulusal federasyonların, liglerin, kulüplerin veya
diğer kurumların hakiki veya sanal arma veya marka (logo veya amblem)
reklamlarını yapmak yasaktır.
Karar 6: Köşe vuruşu yapılırken
gereken uzaklığı sağlayabilmek için, köşe yayından 9.15 m. (10 yarda)
uzaklıkta kale çizgisine dik ve oyun alanı dışında bir çizgi
çizilebilir.
Futbol Topu Futbol topu yuvarlak, deriden veya bir
diğer uygun malzemeden imal edilmiş, çevresi en çok 70 santimetre (28
inç), en az 68 santimetre (27 inç), oyunun başlangıcındaki ağırlığı ise
en çok 450 gr (16 onz), en az 410 gr (14 onz) gram arasında, basıncı
deniz seviyesinde 0.6-1.1 atmosfer (600 gr/cm² - 1100 gr/cm²; 8.5
lbs/sq.in. *15.6 lbs/sq.in.) arasında değişir.
IFAB Kararları
Karar
1:Resmi maçlarda, sadece 2'nci kuralda belirtilmiş asgari teknik
özelliklere uygun olan topların kullanılmasına izin verilir. FIFA'nın
resmi maçlarında ve konfederasyonların sorumluluğu altında düzenlenen
resmi maçlarda kullanılacak topun aşağıdaki yazılardan birini taşıması
şarttır:
"FIFA APPROVED" (FIFA ONAYLI)
"FIFA INSPECTED" (FIFA DENETLİ)
"INTERNATIONAL MATCHBALL STANDARD" (ULUSLARARASI MAÇ TOPU STANDARTI)
Topun
üzerinde bulunan bu yazılar, topun resmi olarak test edildiğini ve 2
nci kuralda belirtilen asgari özelliklere ek olarak her bir kategori
için farklı olan özel teknik şartlara uygun olduğunu göstermektedir. Her
bir kategorinin özel olarak öngörülen ek teknikşartlarının IFAB
tarafından onaylanması gerekir. Bu testleri yapacak kurumlar FIFA'nın
onayına tabidir. Ulusal federasyonlar, resmi maçlarında yukarıdaki üç
yazıdan birini taşıyan topların kullanılmasını isteyebilir. Diğer her
türlü maçlarda, top 2 nci kuraldaki teknik özelliklere sahip olmalıdır.
Karar
2: FIFA'nın resmi maçlarında ve konfederasyonlarla ulusal
federasyonların sorumluluğu altında düzenlenen resmi maçlarda topun
üzerine, maçın, maçı düzenleyen kurumun, topu üreten firmanın arma ve
markası (amblemi) dışında hiçbir ticari reklam konulamaz. Konulacak arma
ve markaların boyutları ve çeşidi müsabaka yönetmeliği ile
belirlenebilir.
Oyuncular ve Teknik Kadro
Oyuncular
Berlin'de
bir krampon heykeli.Futbol oyuncularına futbolcu denir. Futbol maçında
oyun alanında biri kaleci olmak üzere 11'er kişilik iki takım bulunur.
Eğer takımlardan birinde 7'den az oyuncu varsa, o maç başlatılamaz.
Bütün maçlarda, yedek oyuncuların isimleri maç başlamadan önce hakeme
verilmelidir. İsmi verilmeyen yedek oyuncular maçta oynayamazlar.
Yedek Oyuncular
Resmi
maçlarda yani FIFA'nın, konfederasyonların veya ulusal federasyonların
düzenlediği maçlarda en çok üç oyuncu değiştirilebilir. Müsabaka
yönetmeliğinde, 3 ile 7 arasında olmak üzere yedek oyuncu sayısı
belirtilmelidir.
Diğer maçlarda, takımlar değiştirilecek azami
oyuncu sayısında anlaşırlar ve hakeme maçtan önce bildirirlerse,
anlaştıkları sayıda oyuncu değiştirebilirler. Eğer hakeme bildirilmezse
veya değiştirilecek oyuncu sayısında anlaşma maç başlamadan
sağlanamazsa, en çok 3 oyuncu değiştirilebilir.
Oyuncuların Giysileri
Bir
oyuncu, kendisine veya bir başka oyuncuya tehlikeli olabilecek herhangi
bir giysi giymemeli veya {herçeşit takılar da dahil} gereçler
taşımamalıdır. Oyuncular kendi takımının simgesi olan çoğunlukla forma
giyerler. Her oyuncunun forması üzerinde farklı bir numara yazılır.
numaralar açık okunabilir şekilde olmalıdır. Yalnızca kaleciler, öbür
oyunculardan kolayca ayırt edilebilmesi için farklı renkte forma
giyerler. Alt giysi olarak şort giyerler. Eğer şortun altına tayt
giyilirse şortun rengiyle aynı olması gerekir. Bütün futbolcular, bu
oyun için uygun biçimde üretilmiş özel ayakkabılar yani krampon
kullanırlar. Ayağa veya kaval kemiğine gelen tekmelerde yaralanmaları en
aza indirmek için tekmelik ve tozluk(dize kadar örtebilen uzun spor
çorabı) kullanırlar. Tekmelikler yeterli koruma sağlayan lastik plastik
vb. malzemeden yapılmalı ve oyun sırasında tozluklarla tamamen
örtülmelidir. Kaleciler çoğunlukla eldiven takarlar.
Teknik kadro
Takımın yönetiminden ve çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaktan sorumlu
kişilerdir. Teknik Direktör, yardımcı antrenör, antrenörler, kaleci
antrenörü, sağlık personeli, gerekli ise tercüman.
IFAB Kararları
Karar
1: Kural 3’ün kısıtları saklı kalmak üzere, bir takımdaki en az oyuncu
sayısı ulusal federasyonların takdirine bırakılmıştır. Ancak, IFAB bir
maçın bir takımda 7’den az oyuncu kaldığı hallerde devam etmemesi
gerektiği kanısındadır.
Karar 2: Maç süresince teknik direktör
oyuncularına taktik direktifler verebilir. Ancak bu direktifleri
verdikten sonra derhal yerine dönmelidir. Teknik direktör ve diğer
görevliler, teknik alanın bulunduğu stadlarda teknik alan içinde kalmalı
ve sorumlu bir şekilde davranmalıdır.
Bu kurallara uymayan oyuncu veya takımlar, idam cezasına çarptırılmayacak, haklarından men veya para cezası alacaklardır
Hakemler
Terje
Hauge, Norveçli bir futbol hakemi.Futbol hakemi maçı yönetmede ve oyun
kurallarını uygulamada tam yetkili olarak atanmış kişidir. Futbol dört
hakemin yönetiminde ve gözetiminde oynanır. Oyunu orta hakem yönetir ve
verdiği kararları kesin olarak uygular. Taç çizgisi üzerinde her yarı
saha için bir yardımcı hakem olmak üzere toplam iki yardımcı hakem
vardır. Bunlar çapraz olarak yer alırlar. Yardımcı hakemler topun oyun
alanının dışına çıkışını, ofsaytları işaret etmenin yanı sıra , elle
oynamalarda, golü belirlemede, oyuncu değişikliklerinde orta hakeme
yardımcı olurlar. Oyun alanının yarısından sorumlu olan yardımcı
hakemler, orta hakemi ellerindeki küçük bayraklarla uyarırlar. Dördüncü
hakem oyunu gözler, oyuncu giriş çıkışlarını kontrol eder ve herhangi
bir sakatlık durumunda orta hekemin yerini alır.
Orta Hakemin Yetkileri ve Görevleri
oyun kurallarını uygular,
oyunu, yardımcı hakemler ve varsa dördüncü hakem ile işbirliği içinde yönetir,
kullanılan her topun Kural 2'de belirtilen özelliklere uygun olup olmadığını kontrol eder.
oyuncuların giysilerinin 4’üncü kuralda belirtilen özelliklere uygunluğuna karar verir,
oyunun süresini belirler ve oyun ile ilgili kayıtlarını tutar,
kuralların
herhangi bir şekilde ihlalinde veya diğer bir sebepten gerekli görürse,
oyunu durdurur, geçici olarak erteler veya tatil eder,
herhangi bir harici müdahele halinde, oyunu durdurur, geçici olarak erteler veya tatil eder,
bir oyuncunun ciddi sakatlandığı kanısına varırsa oyunu durdurur ve o oyuncunun oyun alanından çıkarılmasına sağlar,
bir oyuncunun hafıf sakatlandığı kanısına varırsa oyunu top oyundışı oluncaya kadar devam ettiıir,
kanayan
yarası olan bir oyuncunun oyun alanından çıkarılmasını sağlar. Bu
oyuncu ancak hakemin kanamanın durduğuna kanaat getirmesi halinde
hakemin işareti ile oyun alanına dönebilir.
oyunu durdurmakla,
ihlali yapan takıma bir avantaj sağlayacağı hallerde oyunu devam
ettirir. Düşündüğü avantajın oluşmaması halinde yapılan ihlali
cezalandırır.
bir oyuncunun aynı anda birden fazla ihlal yaptığı durumlarda daha ağır olan ihlali cezalandırır.
ihtar
veya ihraç gerektiren bir ihlali yapan oyuncuyu gerekli şekilde
cezalandırır. Gerekeni o anda yapmazsa, topun oyundışı olduğu ilk anda
yapmalıdır.
sorumlu bir şekilde hareket etmeyen takım yetkililerini cezalandırır ve gerekirse oyun alanından ve çevresinden uzaklaştırır,
kendisinin göremediği olaylarda, yardımcı hakemlerin verdiği bilgiye göre hareket eder,
yetkili olmayan kişileıin oyun alanına girmemesini sağlar,
durmuş olan oyunu tekrar başlatır,
oyunculara
ve/veya takım yetkililerine ve maç öncesinde, maç sırasında ve maç
sonrasında meydana gelen olaylara karşın alınan disiplin tedbirleri
hakkında bilgi içeren maç raporunu ilgili kurumlara verir.
Hakemin
oyun ile ilgili kararları nihaidir. Hakem verdiği bir kararı, ancak
doğru olmadığını anladığı durumlarda veya gerekli görürse, yardımcı
hakemin verdiği bilgiye göre, oyunu tekrar başlatmadan önce
değiştirebilir.
Dördüncü hakem oyuncu değişikliği yapılmasına yardımcı oluyor.Yardımcı Hakemlerin Yetkileri ve Görevleri
Karar yetkisi hakemde olmak üzere, aşağıdaki durumları işaret etmek için iki yardımcı hakem atanır:
topun ne zaman tamamıyla oyun alanından çıktığını,
hangi takımın köşe vuruşu, kale vuruşu veya taç atışı yapacağını,
bir oyuncunun pozisyonu dolayası ile ne zaman ofsayt olarak cezalandarılacağını,
oyuncu değişikliği istendiğini,
hakemin göremediği fena hareketleri ve diğer olayları
pozisyona
hakemden daha yakın olduklarında meydana gelen ihlalleri (bu, bazı özel
durumlarda, ceza alanı içinde meydana gelen ihlalleri de kapsar)
penaltı
vuruşlarında kalecinin topa vurulmadan önce ileri hareket ettiğini ve
topun gol çizgisini geçtiğini orta hakeme bildirirler.
Ayrıca
yardımcı hakemler, hakemin maçı oyun kurallarına göre yönetmesine
yardımcı olurlar. Bazı durumlarda 9,15 m. mesafenin kontrolü için oyun
alanına girebilirler. Bir yardımcı hakemin gereksiz müdahale veya
yakışıksız hareketleri olduğunda, hakem onun görevine son verecek ve
durumu yetkili konumlara rapor edecektir.
IFAB Kararları
Karar 1: Bir hakem (veya görevliyse bir yardımcı hakem veya Dördüncü hakem) aşağıdaki durumlardan sorumlu tutulamaz:
Bir
oyuncu, yönetici veya seyircinin herhangi bir şekilde yaralanmasından
veya sakatlanmasından, herhangi bir mala gelebilecek zararlardan, oyun
kurallarına dayalı olarak, hakemin bir maçı durdurması, oynatması veya
yönetmesi ile ilgili alacağı kararlar dolayısıyla herhangi bir kişi,
kulüp, şirket dernek veya diğer kuruluşların uğradıkları veya
uğrayacakları kayıplardan. Bunun kapsamı içinde olanlar:
• oyun
alanının veya çevresinin durumu veya koşullarından veya hava
şartlarından dolayı bir maçın oynanıp oynanmaması ile ilgili alacağı
karar,
• herhangi bir nedenle bir maçın tatil edilmesi ile ilgili alacağı karar,
•
bir oyunda kullanılan bütün gereç ve malzemenin (kale direkleri, bayrak
direkleri ve top dahil) durumu ile ilgili alacağı karar,
•
sakatlanan bir oyuncunun tedavi maksadı ile oyun alanından çıkarılması
için oyunun durdurulup durdurulmaması ile ilgili alacağı karar,
• sakatlanan bir oyuncunun tedavi maksadı ile oyun alanından çıkarılmasını istemesi ve ısrar etmesi ile ilgili alacağı karar,
• bir oyuncunun herhangi bir gereç veya giysisinde izin verilip verilmemesi ile ilgili alacağı karar,
•
oyun alanı çerçevesinde herhangi bir kimsenin (takım ve stad
görevlileri, güvenlik personeli, fotoğrafçılar veya diğer medya
mensupları dahil) bulunmasına müsaade edilip edilmemesi (bu konuda
yetkili ise) ile ilgili alacağı karar,
• oyun kurallarına göre
verdiği veya FIFA, konfederasyon, ulusal federasyon veya lig yöntem ve
yönetmeliklerine göre oynanan bir maçtaki yetkilerine bağlı olarak
verdiği herhangi bir karar.
Oyuncular sarı kartla uyarılır,
kırmızı kartla oyundan ihraç edilir. Bu kartlar ilk defa 1976 yılı'nda
sunulmuştur ve o günden beri kullanılmaktadır.
Bir futbol
maçında penaltı vuruşuOyunun amacı, topu rakip kaleye atmaktır. Topu
elle ve kolla oynamak kesinlikle yasaktır, ama kafa ile ya da kurallara
uygun olarak bedenin herhangi bir yeriyle topa vurulabilir. Yalnızca
kaleci belirlenmiş bir alan içinde topu elle tutabilir.
Karşılaşma çemberin içinden yapılan vuruşla başlar.Karşılaşma başlamadan önce oyuncular, kendi yarı alanlarında yer alırlar.
Gol, aut, taç gibi durumların oluşabilmesi için topun "tamamının" çizgiyi geçmesi yeterlidir.
Kalecilerin
topu elle tutabildikleri tek yer ceza alanıdır. Ceza alanı içinde rakip
oyuncuya yapılan fauller ve kaleci dışındaki futbolcuların elle topa
dokunmaları dahil 9 kusurlu hareket olarak nitelendirilen hareketler
penaltı ile cezalandırılır. Penaltı atışı, ceza alanı içinde kale
çizgisinin ortasından 9 metre uzaklıktaki penaltı noktasından yapılır.
Kaleci, top penaltıyı atan oyuncunun ayağından çıkmadan öne doğru
hareket edemez, yalnızca kale çizgisi üzerinde sağa sola hareket
edebilir. Hakem kuralları çiğneyen takımı serbest vuruş kararıyla da
cezalandırabilir. Serbest vuruşlarda, rakip takımın oyuncularının topa
vuruş noktasından en az 9,15 metre uzakta durmaları gerekir. Eğer bir
oyuncu rakip oyuncuyu sakatlayacak ölçüde sert ve kasıtlı faul yaparsa,
orta hakem bu oyuncuyu sarı ya da kırmızı kartla cezalandırır. Kırmızı
kart gören oyuncu oyundan çıkarılır ve takımı eksik oyuncuyla oyunu
sürdürmek zorunda kalır. Üst üste iki sarı kart gören oyuncu da kırmızı
kart görmüş durumuna düşer. Futbol oyununda bir başka ceza atışı da
ofsayttır. Top hücuma geçen takımın oyuncusuna atıldığı sırada, o oyuncu
ile kale çizgisi arasında, kaleci ya da karşı takım oyuncusu dışında
karşı takımdan en az bir oyuncu yoksa ofsayt kararı verilir. Ofsayt
yalnızca karşı takımın oyun alanı içinde gerçekleşir. Top hücumdaki
takımının oyuncusunun ayağından aut çizgisi dışına çıkarsa dışarı çıkmış
olur. Bu durumda top altı pas içinden yeniden oyuna sokulur. Top
savunma durumundaki takımın oyuncusuna çarparak aut çizgisinden dışarı
çıkarsa köşe vuruşu olur. Bu durumda hücum etmekte olan takım tarafından
topun çıktığı bölümdeki köşeden kaleye köşe vuruşu ya da köşe atışı
denen bir atış yapılır. Top taç çizgisi üzerinden oyun alanının dışına
çıkarsa taç olur ve top karşı takımın oyuncusu tarafından dışarı çıktığı
noktadan oyuna sokulur. Taç atışı elle yapılır. Taç ve köşe vuruşu
atışlarından ofsayt kuralı uygulanmaz. Futbol karşılaşması, her biri
45'şer dakikalık iki devrede oynanır. İki devre arasında 15 dakikalık
ara verilir. Oyun içinde çeşitli nedenlerin yol açtığı duraklamaların
süresi orta hakem tarafından belirlenip dördüncü hakeme iletilir,
dördüncü hakem bu uzatmaları ışıklı tabela ile taraflara bildirir ve bu
süreler her devrenin sonuna eklenir. Eğer bir karşılaşmada yitiren takım
elenecekse ve maç berabere biterse; ya da iki karşılaşma şeklinde
oynanan (iki takımın sahasında birer maç) bir eleme turu sonucunda
takımların yengi (galibiyet), beraberlik, yenilgi ve gol averajları aynı
ise 90 dakika sonuna 15'er dakikalık iki devre eklenir. Bu iki devrenin
sonunda herhangi bir takım diğerine skor ya da averaj üstünlüğü (iki
karşılaşma şeklinde oynanan eleme turlarında) sağlamışsa karşılaşma bu
takımın lehine sonuçlanır. Eğer eşitlik bozulmamışsa seri penaltı
atışlarına geçilir ve bir takım yenene kadar karşılıklı penaltı atışları
kullanılır. Futbolun Kuralları Direkt, endirekt ya da penaltı vuruşu
ile cezalandırılan faul ve fena hareketler, karşı tarafa zarar verme
amacı taşıması halinde ihtar ve ihraçla da sonuçlanabilir. Fauller ve
Fena Hareketler aşağıdaki şekillerde cezalandırılır: Direkt Serbest
Vuruş Eğer, bir oyuncu aşağıda belirtilen 6 ihlalden birisini hakemin
kanaatince dikkatsiz, kontrolsüz veya aşırı güç kullanarak yaparsa rakip
takım lehine bir direkt serbest vuruş verilir:
1- Rakibe tekme
atarsa veya tekme atmaya teşebbüs ederse, 2- Rakibi çelmelerse veya
çelmelemeye teşebbüs ederse, 3- Rakibin üstüne sıçrarsa, 4- Rakibe şarj
yaparsa, 5- Rakibe vurursa veya vurmaya teşebbüs ederse, 6- Rakibini
iterse. Ayrıca, eğer bir oyuncu aşağıdaki 4 ihlalden birini yaparsa,
rakip takım lehine bir direkt serbest vuruş verilir: 7- Topu kazanmak
için ayakla müdahale ederken (tackle) topa dokunmadan önce rakibe
dokunursa, 8- Rakibini tutarsa, 9- Rakibe tükürürse, 10- Topu eliyle
bilerek oynarsa (kendi ceza alanındaki kaleci hariç). Direkt serbest
vuruş ihlalin olduğu yerden yapılır.
Penaltı Vuruşu Eğer yukarıda
belirtilen 10 ihlalden birisi bir oyuncu tarafından kendi ceza alanı
içinde yapılırsa, topun oyunda olması koşuluyla, topun pozisyonuna
bakılmaksızın bir penaltı vuruşu verilir.
Endirekt Serbest Vuruş
Kaleci, kendi ceza sahasında, aşağıdaki 5 ihlalden birini yaparsa, rakip
takım lehine bir endirekt serbest vuruş verilir: Topu eliyle kontrol
ettikten sonra altı saniye içinde oyuna bırakmazsa Topu oyuna
bıraktıktan sonra, top başka bir oyuncuya değmeden önce, topa tekrar
eliyle dokunursa, Takım arkadaşı tarafından ayakla bilerek kendisine
verilen topa eliyle dokunursa, Takım arkadaşının taç atışından doğrudan
gelen topa eliyle dokunursa, Zaman geçirirse. Eğer bir oyuncu hakemin
kanatına göre aşağıdaki ihlallerden birini yaparsa rakip takım lehine
bir endirekt serbest vuruş verilir: Tehlikeli tarzda oynarsa, Rakibinin
ilerlemesine mani olursa, Kalecinin elindeki topu oyuna sokmasına engel
olursa, 12.madede belirtilmeyen bir nedenden dolayı oyuncunun ihtar veya
ihraç edilmesi için oyun durdurulduğunda. Endirekt serbest vuruş
ihlalin olduğu yerden yapılır.
Disiplin Cezaları İhtar Verilecek
Haller Eğer, bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa ihtar
verilip sarı kart gösterilir: 1- Sportmenliğe aykırı davranıştan suçlu
ise, 2- Hakeme veya hakemin kararlarına sözle veya hareketle itiraz
ederse, 3- Oyun kurallarını devamlı ihlal ederse, 4- Oyunun tekrar
başlamasını geciktirirse, 5- Oyun bir köşe vuruşu veya serbest vuruş ile
tekrar başlarken gerekli mesafeye açılmaz ise, 6- Hakemin izni
olmaksızın oyun alanına ilk kez girer veya tekrar girerse, 7- Hakemin
izni olmaksızın oyun alanını kasıtlı olarak terk ederse.
İhraç
Verilecek Haller Eğer, bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa
ihraç edilip kırmızı kart gösterilir: 1- Ciddi faullü oyundan suçlu ise,
2- Şiddetli hareketten suçlu ise, 3- Rakibe veya bir başkasına
tükürürse, 4- Topa bilerek elle oynayıp rakip takımın bariz golünü veya
gol atma şansını önlerse (kendi ceza alanındaki kaleci hariç) 5- Kaleye
doğru ilerleyen rakibin bariz gol atma şansını serbest vuruş veya
penaltı vuruşu gerektiren bir ihlal ile önlerse, 6- Saldırgan, hakaret
edici veya küfürlü bir şekilde konuşursa ve/veya jest ve el kol
hareketleri yaparsa, 7- Aynı maçta ikinci bir ihtar alırsa.
IFAB
Kararları Karar 1 Eğer kaleci, top oyunda iken, kendi ceza alanı içinde
topu rakibe atarak ona vurursa veya vurmaya teşebbüs ederse bir penaltı
vuruşu cezası verilir. Karar 2 Bir oyuncu oyun alanı içinde veya dışında
rakibe, takım arkadaşına, hakeme, yardımcı hakeme veya herhangi bir
diğer kişiye karşı ihtar veya ihraç gerektiren bir ihlal yaparsa ihlalin
şekline göre cezalandırılır. Karar 3 Kaleci topa eli veya kolu ile
dokunduğundan topu kontrol altına almış sayılır. Topa sahip olmak
kalecinin topu bilerek elle veya kolla kontrol etmesi durumunu da
kapsar. Fakat hakem, kaleci bir kurtarış yaparken topu çeldiğinde veya
topun kaleciden sektiğine kanaat getirirse bu durumda kaleci topu
kontrol etmiş sayılmaz. Eğer kaleci topu 5-6 saniyeden fazla elle veya
kolla tutarsa zaman geçiriyor olarak değerlendirilecektir. Karar 4
12.Kurala uygun olarak, bir oyuncu kafasını veya göğsünü veya dizini
v.s. kullanarak kendi kalecisine pas verebilir. Fakat, hakemin
kanısınca, bir oyuncu bu kuralın boşluğundan faydalanmak için bilerek
hile yapıyorsa, o oyuncu sportmenlik dışı davranıştan suçludur. Oyuncuya
ihtar verilip sarı kart gösterilir ve ihlalin yapıldığı yerden rakip
takım lehine bir endirekt serbest vuruş verilir. Bir serbest vuruş
yaparken, bu kuralın boşluğundan faydalanmak için bilerek hile yapan bir
oyuncuya sportmenliğe aykırı davranışı için ihtar verilip sarı kart
gösterilir. Serbest vuruş tekrarlanır. Bu durumlarda, kalecinin daha
sonra topu elle oynayıp oynamadığı önemli değildir. İhlal 2 nci Kuralın
lafzını ve ruhunu bozmaya çalışan oyuncu tarafından yapılmıştır. Karar 5
Rakip takımın oyuncusunun sağlığını tehlikeye sokan arkadan müdahaleler
ciddi faullü oyun olarak değerlendirilecektir. Karar 6 Oyun alanı
üzerinde herhangi bir yerde hakemi aldatmaya yönelik yapıldığı tespit
edilen her türlü hareket sportmenlik dışı olarak değerlendirilecektir.
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
█►SALVADOR◄█- : 2228
: 5
Mesaj Sayısı : 1603
Hesabı
Altın:: Full
Para:: Full
Similar topics
» Futbol Sahalarından İlginç Görüntüler
» İfadeler Nasıl Eklenir?
» Altın Nasıl Kazanılır?
» Google Nasıl Kuruldu?
» IP Adresi Nasıl Öğrenilir?
» İfadeler Nasıl Eklenir?
» Altın Nasıl Kazanılır?
» Google Nasıl Kuruldu?
» IP Adresi Nasıl Öğrenilir?
1 sayfadaki 1 sayfası
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz